Nhiễm giun sán đường tiêu hóa là vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng ở các nước đang phát triển. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, hiện có hơn 2 tỷ người trên thế giới mắc bệnh giun sán và một phần ba trong số đó là trẻ nhỏ. Vậy nên việc tẩy giun định kỳ có vai trò cực kỳ quan trọng, đặc biệt là đối với trẻ em.
Có lẽ nhiều người hay thắc mắc nếu không xổ giun thì chuyện gì sẽ xảy ra trong cơ thể chúng ta? Trước hết, khi vào cơ thể, giun ký sinh chủ yếu trong đường tiêu hóa và một số cơ quan khác của người. Khi đó, chúng hút máu, hút chất dinh dưỡng và bắt đầu tiết ra những dịch độc gây ảnh hưởng đến sức khỏe của vật chủ.
Giun sán gây nguy hại cho sức khỏe con người:
Uống thuốc tẩy giun định kỳ 2 lần mỗi năm là biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh giun sán.
Thuốc giun đã được chứng minh có hiệu quả diệt trừ đến 98% những nhóm giun sán thường gặp.
Trẻ em là đối tượng có nguy cơ nhiễm giun sán cao nên trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên có thể sử dụng thuốc tẩy giun an toàn theo hướng dẫn của bác sĩ.
Theo khuyến cáo WHO nên tẩy giun 1 lần/năm hoặc 2 lần/năm cho tất cả trẻ em ở vùng có tỷ lệ nhiễm giun sán ở trẻ em lớn hơn 20%.
Ở những vùng có tỷ lệ nhiễm giun sán ở trẻ em lớn hơn 50% thì liều khuyến cáo tần suất 2 lần/năm.
Liều khuyến cáo: trẻ em < 24 tháng tuổi là Albendazole 200mg/lần. Trẻ em trên 2 tuổi liều khuyến cáo là Albendazole (Zentel) 400mg/lần và Mebendazol (Fugacar) 500mg/lần.
Vùng có tỷ lệ nhiễm giun sán trong nhóm đối tượng nữ giới tuổi thanh niên không mang thai và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ lớn hơn 20% nên tẩy giun 1 đến 2 lần/năm.
Tần suất 2 lần/năm được khuyến cáo cho các vùng có tỷ lệ nhiễm giun sán nữ giới tuổi thanh niên không mang thai và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ lớn hơn 50%.
Liều khuyến cáo: Albendazole 400mg/lần và Mebendazole 500mg/lần.
Theo WHO, phụ nữ mang thai được khuyến cáo chỉ tẩy giun 1 liều duy nhất vào thời điểm sau quý 1 (sau 3 tháng đầu) của thai kỳ nếu thuộc 1 trong 2 trường hợp sau:
Đang sinh sống tại vùng có tỷ lệ nhiễm trùng giun sán hoặc giun tóc lớn hơn 20%;
Đang sinh sống tại vùng có tỷ lệ phụ nữ mang thai bị thiếu máu hơn 20%.
Liều khuyến cáo: Albendazole 400 mg và Mebendazole 500mg.
Để đạt được hiệu quả tẩy giun tốt nhất, bạn nên uống thuốc xổ giun vào buổi sáng, khi bụng đang đói. Lúc này giun không thể phân biệt được thức ăn và thuốc nên sẽ tăng tác dụng tiêu diệt giun.
Tùy dạng bào chế của thuốc mà bạn có thể nhai trực tiếp hoặc uống với nước sôi nguội. Thức ăn không ảnh hưởng đến khả năng hấp thu, tác dụng nên có thể uống thuốc tẩy giun trước hoặc sau ăn.
Những trường hợp sau cần thông báo cho bác sĩ trước khi tự xổ giun tại nhà:
Thực tế, việc uống thuốc tẩy giun giúp tiêu diệt được những loại giun thông thường như giun móc, giun kim, giun tóc hay giun đũa,… Còn một số loại giun sán khác khó tiêu diệt hơn như sán chó, giun lươn, sán lá phổi, giun xoắn… , cần được điều trị theo liệu trình của bác sĩ.
Giun tồn tại trong cơ thể người ở hai dạng là giun trưởng thành và trứng. Một số thuốc tẩy giun chỉ tiêu diệt được giun nên trứng giun vẫn sống và phát triển thành giun trưởng thành. Do đó, để loại bỏ giun hoàn toàn, bạn nên uống thuốc tẩy giun nhắc lại 1 tuần sau liều đầu tiên.
Thêm nữa, ấu trùng giun sán có khả năng tập trung và ẩn sâu trong máu nên khả năng cao có thể tái nhiễm trở lại. Do đó, việc tẩy giun định kỳ hằng năm là có vai trò phòng ngừa bệnh giun sán hết sức quan trọng.
Sán chó thường tồn tại trong máu dưới dạng ấu trùng, do đó thuốc tẩy giun thông thường không thể tiêu diệt được. Do đó, nếu uống thuốc xổ giun định kỳ thì vẫn có nguy cơ bị sán chó.
Thêm nữa, nếu bạn vẫn tiếp xúc với những nguồn lây sán thì vẫn có nguy cơ bị sán chó. Do đó, ngoài việc uống thuốc điều trị thì mọi người nên chú ý trong việc phòng ngừa lây nhiễm giun sán.
Thuốc tẩy giun được dùng để chữa bệnh nên phải tuân theo hướng dẫn sử dụng hoặc chỉ dẫn của chuyên gia y tế thì mới có hiệu quả tốt. Khi uống quá nhiều thuốc tẩy giun không những không tăng tác dụng mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của người uống. Bạn có thể gặp phải những tác dụng phụ của thuốc như: đau bụng, chóng mặt, tiêu chảy, buồn nôn, mệt mỏi, …
Ngoài cách uống thuốc tẩy giun định kỳ, mọi người nên áp dụng các biện pháp sau để phòng ngừa các bệnh lý giun sán:
Giữ vệ sinh cá nhân, thường xuyên tắm rửa.
Rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi ăn và sau khi đi đại tiện hoặc tiếp xúc với chất bẩn, động vật.
Không đi chân đất, thường xuyên cắt móng tay sạch sẽ.
Những người thường xuyên tiếp xúc hoặc làm trong môi trường vệ sinh bẩn nên sử dụng đồ bảo hộ lao động.
Thực hiện ăn chín, uống sôi, an toàn vệ sinh thực phẩm.
Hạn chế ăn các món gỏi, món sống, tiết canh, thịt bò tái, khi ăn các loại rau sống nên ngâm rửa kỹ qua nước muối trước khi ăn.
Vệ sinh môi trường sống xung quanh, không để nhà bếp, khu vực sinh hoạt gần nơi nuôi lợn, gà, bò, …
Đậy kín thức ăn, không cho ruồi nhặng bâu vào.
Không sử dụng phân tươi để bón cho cây trồng nhất là các loại rau.
Fugacar là thuốc tẩy giun được sản xuất tại Việt Nam theo phương thức nhượng quyền sản xuất của Công ty Janssen Pharmaceutica N.V., Beerse, Bỉ.
Thành phần chính là Mebendazole tác dụng theo cơ chế làm giảm hấp thu glucose, cạn dự trữ glycogen, giảm ATP (nguồn cung cấp năng lượng cho ký sinh trùng). Giun không lấy được thức ăn và chết đi.
Đối tượng sử dụng: người lớn và trẻ em từ 2 tuổi trở lên.
Cách uống thuốc tẩy giun Fugacar
Thành phần chính của thuốc tẩy giun Zentel là hoạt chất Albendazole, giúp diệt trừ giun, ký sinh trùng ở đường ruột.
Hoạt chất Albendazole tiêu diệt giun bằng cách ức chế chức năng của tiểu quản ký sinh trùng. Từ đó, các bào quan không thể hoạt động bình thường, ký sinh trùng sẽ bị tiêu diệt.
Đối tượng sử dụng: dùng cho mọi đối tượng.
Cách uống thuốc tẩy giun Zentel
Thuốc tẩy giun có vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị các bệnh giun sán. Mọi người ở các lứa tuổi khác nhau nên lưu ý việc tẩy giun định kỳ theo khuyến cáo của WHO. Ngoài ra, mọi người nên áp dụng các biện pháp vệ sinh giúp phòng ngừa các bệnh lý giun sán để bảo vệ sức khỏe bản thân, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
Các thuốc xổ giun thường là các thuốc không kê đơn và bạn có thể uống theo hướng dẫn sử dụng. Trong một số trường hợp đặc biệt như người mẫn cảm với thành phần của thuốc, trẻ em dưới 2 tuổi, phụ nữ có thai, người mắc bệnh gan, … nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.