Bệnh viêm xoang được định nghĩa là hiện tượng các lớp lót ở xoang bị nhiễm trùng do sự tấn công của các loại vi khuẩn. Khi bị viêm xoang, niêm mạc sẽ có biểu hiện sưng, phù nề khiến dòng lưu dịch bị ảnh hưởng rất lớn, điều này gây ra tình trạng tắc nghẽn dịch, gia tăng áp lực lên vùng mắt và má gây nên những cơn đau nhức khó chịu.
Bệnh được nhận định chủ yếu là do các loại nấm, virus, vi khuẩn gây nên. Những loại tác nhân gây bệnh này có thể phát triển mạnh sau khi người bệnh bị cảm cúm hoặc tiếp xúc gần với môi trường ô nhiễm nặng. Đối tượng dễ bị viêm xoang là những người có sức đề kháng yếu, dễ bị cảm do thay đổi thời tiết. Tỷ lệ phụ nữ bị viêm xoang trong quá trình mang thai được thống kê là tương đối cao.
Sở dĩ khi mang thai, phụ nữ dễ bị viêm xoang hơn là do sự thay đổi nội tiết tố khiến hệ miễn dịch suy yếu trầm trọng. Việc thay đổi nồng độ hormon nội tiết trong cơ thể là nguyên nhân khiến hốc mũi bị phù nề, dịch tiết ra nhiều hơn và gây nên tắc nghẽn.
Nếu người mẹ chủ quan không điều trị triệt để các triệu chứng mệt mỏi của cơ thể sẽ càng khiến cơ thể dễ mắc bệnh.
Thêm vào đó, thai phụ khi có thêm thai nhi trong bụng cũng là một sự thay đổi cực kỳ lớn, khiến hệ miễn dịch cũng phần nào bị ảnh hưởng, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn từ bên ngoài tấn công. Không chỉ dễ mắc bệnh viêm xoang, mẹ bầu còn có thể mắc các bệnh lý khác như viêm mũi dị ứng, viêm da, cảm lạnh,…
Bị viêm xoang khi mang thai có những biểu hiện gì?
Bệnh viêm xoang rất dễ bị nhầm lẫn với các chứng viêm mũi do đều có chung triệu chứng là hắt hơi, sổ mũi, chảy nước mũi,… Để chắc chắn hơn, người bệnh nên chủ động đến các cơ sở y tế thăm khám khi nhận thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường như:
Liên tục bị hắt hơi, nghẹt mũi, sổ mũi
Dịch nước mũi tiết nhiều hơn, chuyển sang thể đặc và có màu xanh hoặc vàng
Dịch nước mũi có mùi lạ, khó chịu
Cơ thể bị sốt, có thể sốt nhẹ và dẫn chuyển biến nặng hơn
Cảm thấy đau nhức ở vùng thái dương, hốc mắt, đau dần lên đầu và toàn bộ mặt
Ngoài các triệu chứng viêm xoang nói chung, mỗi thể viêm xoang khác nhau cũng sẽ có những dấu hiệu khác nhau, cụ thể:
Viêm xoang hàm: Đau nhức răng, chân răng
Viêm xoang sàng trước: Đau hốc mắt, đau thái dương
Viêm xoang sàng sau, viêm xoang bướm: Đau ở gáy, dịch mũi tiết nhiều.
Viêm xoang khi mang thai ảnh hưởng đến mẹ và bé như thế nào?
Theo nhiều bác sĩ, thai nhi sẽ không bị chịu ảnh hưởng từ bệnh viêm xoang ở cơ thể mẹ vì nhau thai có khả năng miễn nhiễm, bảo vệ bé khỏi các độc tố, vi khuẩn. Tuy nhiên, bệnh viêm xoang sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cơ thể thai phụ.
Viêm họng cấp và mãn tính
Viêm amidan. viêm thanh quản
Viêm dây thần kinh thị giác
Viêm màng não
Nhiễm trùng túi lệ, mí mắt, mắt,…
Viêm tắc tĩnh mạch
Các biến chứng đều có thể từ cấp tính chuyển sang mãn tính rất nhanh và sẽ tiếp tục ngay cả sau khi đã sinh con. Các bệnh lý tai mũi họng mãn tính thường không thể điều trị triệt để mà chỉ có thể kiểm soát bệnh ở mức ổn định.
Điều trị viêm xoang cho mẹ bầu
Điều trị bệnh cho phụ nữ bị xoang khi mang thai đòi hỏi vấn đề an toàn là trên hết và cần có sự giám sát chặt chẽ từ các bác sĩ chuyên khoa.
Chữa viêm xoang khi mang thai bằng mẹo dân gian không dùng thuốc
Nếu phát hiện bệnh sớm khi bệnh chưa phát biến nên những triệu chứng nghiêm trọng, mẹ bầu có thể áp dụng nhiều phương án điều trị đơn giản tại nhà mà không phải dùng đến thuốc kháng sinh.
Rửa mũi bằng nước muối sinh lý: Với độ sát khuẩn nhẹ, nước muối sinh lý là dung dịch vệ sinh mũi đặc biệt an toàn có thể dùng cho tất cả mọi người. Người bệnh có thể áp dụng rửa mũi trực tiếp bằng nước muối mỗi ngày.
Xông mũi với tinh dầu: Xông tinh dầu vừa giúp lưu thông mũi tối, hỗ trợ đẩy dịch viêm ra ngoài vừa giúp tinh thần mẹ bầu được thoải mái hơn. Tiến hành đun sôi một nồi nước nóng, thêm vài giọt tinh dầu ưa thích vào và xông trong vòng 15 – 20 phút. Sau khi xông, nên xì mũi để đẩy dịch viêm ra ngoài và vệ sinh sạch lại bằng nước ấm.
Sử dụng hỗn hợp ngó sen và gừng: Đây là một mẹo trị viêm xoang được truyền miệng qua nhiều thế hệ và được nhiều người kiểm chứng thành công. Cách dùng khá đơn giản, dùng hỗn hợp ngó sen và gừng tươi xay nhuyễn để đắp lên vùng sống mũi khoảng 10 phút rồi rửa sạch. Lưu ý, do gừng có tính cay nên để cách xa mắt để tránh làm cay mắt.
Ngoài các mẹo trên, các bác sĩ cũng khuyên thai phụ nên kê cao gối khi ngủ để không khiến dịch mũi tràn, gây khó thở, khó ngủ. Các dụng cụ lọc không khí, tạo độ ẩm cũng rất cần thiết khi ngủ để giữ cho mũi không bị khô khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.
Thuốc Tây y cho phụ nữ bị xoang khi mang bầu
Khi các phương pháp dân gian không mang lại hiệu quả như ý muốn tức bệnh viêm xoang đã chuyển biến sang một cấp độ nặng hơn và phải sử dụng đến các loại thuốc đặc trị. Trong nhiều trường hợp, các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các loại thuốc tân dược như:
Thuốc xịt mũi: Giúp hạn chế tối đa việc tiết dịch mũi, loại thường dùng là Avamys, Otrivin 0.05 – 0.1%, Flixonase,… Lưu ý khi dùng thuốc xịt mũi đó là mẹ bầu không nên dùng liên tục quá 3 ngày.
Thuốc kháng sinh histamin: Tùy vào từng thể viêm xoang, nguyên nhân gây viêm và bác sĩ có thể kê đơn Chlorpheniramine hoặc Augmentin. Lưu ý quan trọng, thuốc kháng sinh tuyệt đối không dùng cho phụ nữ mang thai 3 tháng đầu.
Uống thuốc viêm xoang khi mang thai được các chuyên gia khuyến cáo là hạn chế tối đa. Khi các bác sĩ đã nhận định thai ổn định mới có thể sử dụng thuốc tây y, tuy nhiên vẫn cần lựa chọn các loại thuốc ít tác dụng phụ và có sự kiểm soát của bác sĩ. Khi sử dụng tân dược, nếu mẹ bầu nhận thấy bất kỳ sự thay đổi nào của cơ thể nên dừng thuốc ngay và đến gặp bác sĩ để được tư vấn và giải quyết kịp thời. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc và sử dụng khi chưa có chỉ định.
Thuốc Đông y an toàn cho mẹ bầu
Đông y chữa viêm xoang cho bà bầu thông dụng hơn thuốc tây y bởi có độ lành tính hơn, không gây tác dụng phụ. Các bài thuốc Đông y đều chủ trị bồi bổ thể trạng thay vì chỉ cải thiện triệu chứng nhờ đó sẽ mang lại nhiều lợi ích nhất đinh cho cơ thể.
Một bài thuốc đông y thường sẽ có sự kết hợp đa dạng từ nhiều thảo dược quý hiếm, gia giảm tùy theo thể trạng của từng người, đặc biệt là với các mẹ bầu đang trong giai đoạn ốm nghén. Nguyên tắc điều trị của các bài thuốc đó là dưỡng sinh, bồi bổ và tác động từ gốc rễ. Khi dùng các bài thuốc này, cơ chế hoạt động sẽ như sau:
Cải thiện triệu chứng: Sử dụng các nhóm thảo dược có tác dụng giảm phù nề, giảm sưng viêm, hỗ trợ đào thải độc tố thông qua đường địch mũi ra ngoài. Nhờ đó, người bệnh sẽ dần dần cảm thấy cơ thể khỏe mạnh hơn, giảm thiểu đáng kể các cơn đau nhức, mệt mỏi kéo dài.
Điều trị căn nguyên gây bệnh: Chú trọng gia giảm các loại dược liệu có công dụng sâu vào phủ tạng, phục hồi vệ khí, chính khí bị tổn thương, loại bỏ tận gốc bệnh viêm xoang.
Phục hồi thể trạng: Rất nhiều loại dược liệu có công dụng dưỡng huyết, bổ can thận, tăng đề kháng, an thai rất tốt. Tùy vào mức độ thai nghén và cơ địa mà các bác sĩ sẽ chủ đích gia giảm dược liệu sao cho phù hợp nhất.
Lưu ý quan trọng khi điều trị bệnh viêm xoang ở mẹ bầu
Bên cạnh việc áp dụng các biện pháp điều trị, phụ nữ mang thai còn phải đặc biệt chú ý đến chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, sinh hoạt trong suốt thời kỳ mang thai. Nếu sinh hoạt điều dưỡng tốt, sức đề kháng khỏe, mẹ và bé đều có thể yên tâm trong suốt thai kỳ của mình.
Một vài lưu ý quan trọng tuyệt đối không thể bỏ qua dành cho bà bầu nói chung và bà bầu mắc viêm xoang như sau:
Chế độ ăn uống:
Bồi bổ đầy đủ các nhóm thực phẩm chính bao gồm: Đạm, chất béo, đường, vitamin và khoáng chất. Tuy trong thời gian mang cần cần kiêng kị một vài món ăn nhất định, tuy nhiên mẹ bầu không nên kiêng khem quá mức dẫn đến thiếu chất.
Vitamin và khoáng chất vô cùng cần thiết nên mẹ bầu nên ưu tiên tăng cường, chúng vừa giúp tăng sức miễn dịch vừa tốt cho các triệu chứng ốm nghén trong thai kỳ. Các loại hoa quả giàu vitamin C, thực phẩm giàu omega 3, giàu Magie nên được ưu tiên hàng đầu.
Hạn chế tối đa các thực phẩm chế biến sẵn như đồ hộp, xúc xích,…; thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, nhiều đường, thực phẩm chứa chất kích thích và cả nhóm thực phẩm dễ gây dị ứng. Nếu cơ địa mẹ bầu đã từng bị dị ứng với bất kỳ loại thực phẩm nào cũng nên kiêng kị cho đến khi hết thai kỳ.
Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 2 lít nước là lượng được khuyến cáo cho người trưởng thành. Mặc dù khi mang thai sẽ phải đi tiểu rất nhiều lần trong ngày nhưng mẹ bầu cũng không nên cắt giảm lượng nước bổ sung cho cơ thể. Bởi lẽ, uống nhiều nước còn giúp cho dịch nhầy loãng hơn, thông mũi tốt hơn. Ngoài nước lọc, các loại nước ép hoa quả nhà làm cũng nên được liệt kê vào thực đơn hàng ngày cho mẹ.
Chế độ sinh hoạt hàng ngày:
Mẹ bầu mang thai luôn cần dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi tránh cho việc cơ thể bị suy nhược.
Hạn chế những vận động mạnh, hạn chế tiếp xúc môi trường lạ, khí hậu lạnh.
Tăng cường tập luyện các bài tập nhẹ nhàng, bài thể dục dành cho bà bầu để tăng cường đề kháng cho cơ thể.
Nên lựa chọn tập thể dục vào mỗi buổi chiều trong ngày thay vì sáng sớm. Bởi lẽ không khí buổi sáng thường lạnh hơn, nếu cơ thể chưa kịp thích nghi sẽ không tốt cho bệnh viêm xoang.
Chú ý bảo vệ cơ thể, giữ ấm phần mũi, cổ khi thời tiết có dấu hiệu giao mùa, nhất là từ hạ sang thu, thu sang đông.
Hạn chế tiếp xúc với các dị nguyên như lông thú cưng, phấn hoa, hóa mỹ phẩm, hóa chất độc hại. Nếu gia đình có nuôi thú cưng nên dùng máy hút lông thường xuyên.
Luôn luôn đeo khẩu trang khi đi ra ngoài để tránh hút phải không khí ô nhiễm, bụi mịn.
Vệ sinh tai mũi họng thường xuyên, nên sử dụng nước muối sinh lý, nước muối pha loãng để súc miệng và rửa mũi. Mẹ bầu có thể sử dụng bình xịt để dễ thực hiện hơn.
Ngủ đủ giấc mỗi ngày vô cùng quan trọng đối với bà bầu. Những người mắc viêm xoang khi mang thai thường rất khó ngủ do dịch nhầy mũi chảy xuống họng gây khó thở. Để dễ ngủ hơn, mẹ bầu có thể sử dụng đến các loại máy xông tinh dầu. máy lọc không khí để làm ẩm không khí, hỗ trợ giấc ngủ tốt hơn. Lưu ý nếu dùng máy tạo độ ẩm không khí nên vệ sinh thật thường xuyên để ngăn sự bám tụ của vi khuẩn.
Trong trường hợp nào bà bầu cần đến gặp bác sĩ ngay:
Liên tục sốt cao trên 38 độ
Tình trạng ho khan, ho có đờm kéo dài dai dẳng
Khi dùng thuốc phát hiện cơ thể có dấu hiệu lạ giống như bị dị ứng
Cơ thể mệt mỏi quá độ, uể oải chỉ muốn nằm. Thai phụ tuyệt đối không nên cố gắng chịu đựng vì bệnh có thể gây biến chứng cấp tính nếu không được kiểm soát sớm.
Bất kỳ dấu hiệu sức khỏe nào bất thường trong thời kỳ mang thai đều cần được theo dõi và xin ý kiến bác sĩ càng sớm càng tốt, viêm xoang khi mang thai cũng không ngoại lệ. Mẹ bầu tuyệt đối không nên chủ quan, hãy tìm hiểu kỹ càng về các triệu chứng bệnh cũng như cách phòng ngừa bệnh lý hiệu quả. Trong trường hợp cảm thấy có dấu hiệu biến chứng xấu, ngay lập tức phải đến ngay cơ sở y tế để gặp bác sĩ chuyên khoa để khắc phục ngay.