“Đau rát cổ họng là căn bệnh khá phổ biến khi cơ thể gặp phải một số bất thường ở đường hô hấp. Tình trạng đau rát cổ họng còn là dấu hiệu cho thấy người bệnh đang mắc phải một số bệnh lý như bệnh viêm amidan, viêm họng, bệnh đường hô hấp mãn tính, trào ngược dạ dày – thực quản,… Người bệnh đau rát cổ họng có thể do thời tiết chuyển lạnh, ăn uống thực phẩm lạnh, nói nhiều, hò hét, vi khuẩn xâm nhập,…”
Đau rát cổ họng có biểu hiện như thế nào?
Đau rát cổ họng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Thông thường, bệnh nhân mắc bệnh đau rát cổ họng sẽ gặp phải một số biểu hiện như sau:
Nuốt nước bọt gây đau họng: Mỗi khi người bệnh nuốt nước bọt, họng thường xuyên bị đau rát, khó chịu.
Đau rát cổ họng: Người bệnh có dấu hiệu bị ngứa họng, vướng víu ở cổ họng. Điều này khiến cho người bệnh phải húng hắng ở họng, có cảm giác muốn khạc nhổ.
Ho khan: Thời tiết thay đổi có thể khiến cho người bệnh bị đau rát cổ họng. Bệnh nhân sẽ rất dễ bị đau rát cổ họng khi nuốt nước bọt, ăn thức ăn sẽ rất dễ bị đau rát cổ họng.
Đau đầu, sốt: Triệu chứng đau đầu xuất hiện thường xuyên. Người bệnh có thể bị hoa mắt, chóng mặt. Kèm theo đó là tình trạng sốt về chiều.
Sưng hạch ở cổ: Nếu người bệnh bị viêm amidan hoặc viêm họng có thể gặp phải tình trạng sưng hạch ở cổ kèm theo tình trạng đau rát cổ họng.
Nôn ọe hoặc ho khi nuốt: Một số trường hợp người bệnh đau rát cổ họng có dấu hiệu bị buồn nôn và không thể nuốt được thức ăn. Bệnh nhân thường gặp nhiều khó khăn khi ăn thức ăn đặc hoặc lỏng.
Tức ngực: Người bệnh thường xuyên bị mắc nghẹn ở ngực, đau tức ngực.
Thực tế, tình trạng đau rát cổ họng sẽ khiến cho người bệnh không mấy dễ chịu ở họng. Việc ăn uống và sinh hoạt hàng ngày sẽ gặp nhiều bất lợi. Do đó, khi mắc phải triệu chứng này, người bệnh nên tiến hành thăm khám và điều trị bệnh sớm, tránh các biến chứng có thể xảy ra.
Những bệnh lý có thể gây đau rát cổ họng, khó nuốt
BS. Nguyễn Thị Tuyết Lan cho biết: Đau rát cổ họng, khó nuốt là một trong những triệu chứng cho thấy người bệnh đang mắc phải một trong các bệnh lý sau đây:
Viêm amidan mãn tính: Tương tự bệnh viêm họng, viêm amidan mãn tính cũng do vi khuẩn xâm nhập khiến cho khối amidan nhanh chóng sưng to lên.
Ung thư mũi họng: Bệnh nhân mắc bệnh ung thư mũi họng thường có các triệu chứng như đau đầu, ngạt mũi, cổ họng bị đau, khó nuốt.
Trào ngược dạ dày thực quản: Lượng axit ở dạ dày nhanh chóng trào ngược lên thực quản gây ảnh hưởng đến họng, khiến cho người bệnh thường xuyên bị đau rát, khó nuốt.
Viêm họng: Bệnh nhân mắc bệnh viêm họng thường do các loại vi khuẩn, vi rút xâm nhập có thể và ảnh hưởng đến họng. Người bệnh thường có triệu chứng đau rát cổ họng, nuốt vướng, khó nuốt thức ăn.
Viêm xoang mũi: Đây căn bệnh khiến cho xoang mũi nhanh chóng bị sưng lên, các lỗ thông xoang nhanh chóng bị nghẹt. Chất dịch mũi chảy xuống cổ họng kèm theo các loại vi khuẩn gây bệnh, khiến bệnh nhân đau rát cổ họng, khó nuốt thức ăn.
Ung thư hạ họng thanh quản: Căn bệnh này cũng khiến cho bệnh nhân bị đau rát cổ họng khi nuốt nước bọt. Thông thường, bệnh nhân chỉ bị đau rát ở một bên họng.
Những yếu tố làm tăng tình trạng đau rát cổ họng
Thời tiết lạnh: Việc bệnh nhân không bảo vệ cổ họng khi thời tiết chuyển lạnh sẽ tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn nhanh chóng phát triển và càng làm đau rát cổ họng hơn.
Ăn thực phẩm lạnh: Tương tự thời tiết lạnh, thực phẩm lạnh cũng không tốt cho vòm họng của người bệnh và khiến cho bệnh càng tồi tệ hơn.
Sử dụng chất kích thích: Một số loại thực phẩm chứa chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,… sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến vòm họng. Đây cũng là yếu tố làm tăng tình trạng đau rát, khó chịu ở cổ họng.
Lạm dụng thuốc kháng sinh: Sử dụng thuốc kháng sinh quá liều hoặc không đúng liều sẽ càng khiến cho bệnh nhân bị đau rát cổ họng nặng hơn.
Tiếp xúc với môi trường khói bụi: Môi trường ô nhiễm nhiều khói bụi có thể khiến cho vòm họng bị ảnh hưởng và dễ bị đau rát cổ họng hơn.
Đau rát cổ họng có thể phát triển nhanh nếu bệnh nhân không tiến hành điều trị bệnh kịp thời. Bên cạnh đó, một số yếu tố tác động khiến cho tình trạng đau rát họng càng tăng nhanh như:
Ngoài những yếu tố trên, nếu người bệnh ăn những thức ăn quá cứng, sử dụng thực phẩm cay, nóng, nhiều đường,… cũng sẽ khiến cho cơn đau rát cổ họng tăng nhanh.
13 Cách chữa đau rát cổ họng khó nuốt
Hiện nay, có rất nhiều phương pháp chữa bệnh đau rát cổ họng như sử dụng thuốc Tây y, mẹo dân gian. Trong đó, áp dụng các mẹo dân gian chữa trị đau rát họng, khó nuốt cũng là một trong những cách giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu do bệnh đau rát cổ họng gây ra. Với các nguyên liệu an toàn, lành tính từ thiên nhiên, người bệnh đau rát cổ họng có thể dễ dàng cải thiện bệnh tình của mình hiệu quả. Cụ thể các cách chữa trị sẽ được hướng dẫn cụ thể như sau:
1/ Dùng mật ong
Mật ong là một trong những nguyên liệu được chứng minh có tính kháng khuẩn, kháng viêm cao. Sử dụng mật ong là cách đơn giản nhất giúp người bệnh có thể dễ dàng kiểm soát được tình trạng đau rát cổ họng nhanh chóng.
Đặc biệt, mật ong còn có chứa nhiều vitamin giúp tăng cường hệ miễn dịch và chống nhiễm trùng. Nhiều nghiên cứu còn cho thấy, mật ong có tác dụng hiệu quả hơn siro ho. Do đó, người bệnh có thể an tâm sử dụng mà không lo ảnh hưởng đến sức khỏe.
Để đạt hiệu quả cao trong việc chữa trị bệnh đau rát cổ họng, bệnh nhân nên kết hợp mật ong với các nguyên liệu khác như chanh, củ tỏi. Cách đơn giản nhất để chữa đau rát cổ họng bằng mật ong là bạn tiến hành pha mật ong với nước ấm và uống mỗi ngày. Bệnh nhân nên uống nước vào buổi sáng để bệnh nhanh chóng khỏi.
2/ Súc miệng bằng nước muối ấm
Phương pháp này đã được các bác sĩ hướng dẫn từ rất lâu và được rất nhiều người thực hiện. Thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nước muối có tính kháng khuẩn cao, giúp nhanh chóng loại bỏ các loại vi khuẩn gây bệnh. Nếu không có thời gian chuẩn bị nước muối ấm, người bệnh cũng có thể sử dụng nước muối sinh lý được bán tại tiệm thuốc Tây để áp dụng cho bản thân mình.
Bạn chỉ cần cho vài thìa muối vào một cốc nước ấm và tiến hành ngậm vào trong họng khoảng 15 phút. Sau đó, bạn hãy súc miệng với nước sạch. Thực hiện cách làm này khoảng 2 – 3 lần trong ngày để cải thiện tình trạng đau rát cổ họng và việc nuốt các loại thức ăn cũng trở nên dễ dàng hơn.
3/ Uống trà xanh cả ngày
Trà xanh là một trong những loại thảo dược từ tự nhiên, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc cơ thể. Nhiều người đã sử dụng trà xanh để uống mỗi ngày để giúp cải thiện được tình trạng đau rát, khó chịu ở cổ họng. Vì trà xanh khá tốt cho sức khỏe của người bệnh nên bệnh nhân hoàn toàn có thể sử dụng chúng để uống mỗi ngày. Đây là phương pháp vừa bảo vệ được gan, thận, vừa xoa dịu được vòm họng.
Người bệnh đau rát cổ họng có thể sử dụng trà xanh pha sẵn để uống hoặc có thể tự nấu nước trà xanh. Đầu tiên, bạn đem lá trà xanh rửa sạch và cho vào ấm nấu với một lượng nước vừa phải. Sử dụng nước trà xanh này uống cả ngày thay thế cho nước lọc. Người bệnh chỉ nên uống nước trà xanh trong ngày mà không được để qua ngày hôm sau vì dễ gây đau bụng.
4/ Uống rượu giấm táo
Rượu giấm táo có tính kháng viêm và sát khuẩn cao, có thể tiêu diệt được các loại vi khuẩn gây bệnh.
Rượu giấm táo có hàm lượng axit cao, giúp giảm được độ PH của các mô và nhanh chóng loại bỏ các loại vi khuẩn tích tụ ở thành họng.
Rượu giấm táo có thể cung cấp lượng insulin prebiotic dồi dào. Thành phần này có thể giúp ích rất tốt trong việc thúc đẩy khả năng miễn dịch bằng cách tăng số lượng tế bào T và các tế bào máu trắng.
Không phải ngẫu nhiên mà trong dân gian nhiều người đã sử dụng rượu giấm táo để cải thiện tình trạng đau rát cổ họng. Một số tài liệu khoa học đã chứng minh rằng, dùng rượu giấm táo có thể hỗ trợ chữa trị được bệnh đau rát họng vì những lí do sau đây:
Sử dụng nước giấm táo hòa chung với nước ấm.
Trộn đều hỗn hợp này lên và uống khoảng 2 – 3 lần/ ngày
Thực hiện phương pháp này đều đặn để có thể cải thiện được tình trạng đau rát cổ họng.
Người bệnh đau rát cổ họng có thể sử dụng rượu giấm táo để chữa bệnh bằng cách:
5/ Bổ sung vitamin D
Nhiều người sẽ ngạc nhiên bởi vitamin D lại có thể cải thiện được tình trạng đau rát cổ họng. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin D lại hỗ trợ rất tốt trong việc điều trị căn bệnh này. Mặc dù vậy, người bệnh cũng chỉ nên cung cấp cho cơ thể các loại thực phẩm chứa vitamin D với một lượng vừa phải, không nên ăn quá nhiều vì dễ gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Một số loại thực phẩm có chứa thành phần vitamin D, người bệnh đau rát cổ họng có thể bổ sung cho cơ thể của mình như cá, sữa tươi, đậu phụ, trứng, pho mát, nước cam ép, thịt lợn,…
6/ Uống nhiều nước
Nước có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể của con người. Một khi cơ thể thiếu nước, sức đề kháng sẽ nhanh chóng giảm dần. Đồng thời, cổ họng dễ bị khô và tình trạng đau rát càng dữ dội hơn. Người bệnh đau rát cổ họng có thể cung cấp cho cơ thể 2 lít nước mỗi ngày. Đây là cách có thể bảo vệ vòm họng tránh được sự tấn công của vi khuẩn gây hại.
Đặc biệt, uống nhiều nước còn giúp bệnh nhân giữ được độ ẩm cho cổ họng, giảm tình trạng đau rát họng hiệu quả. Điều này đã được chứng minh khi số người uống nước nhiều sẽ giúp cổ họng tan đờm và tình trạng đau rát cổ họng đã được cải thiện đáng kể.
Để biết được tình trạng bệnh của mình có giảm hay không, bệnh nhân có thể kiểm tra màu sắc của nước tiểu. Nếu nước tiểu ít và có màu vàng, bệnh của bạn vẫn chưa được cải thiện và cần phải uống nhiều nước. Nếu nước tiểu có màu nhạt và lượng nước tiểu bình thường thì bệnh của bạn đã được cải thiện.
7/ Dùng máy giữ ẩm
Không khí xung quanh thường xuyên bị khô, người bệnh sống trong môi trường này sẽ càng khiến cho tình trạng đau rát cổ họng càng tăng nhanh. Cách tốt nhất để cải thiện bệnh là người bệnh hãy làm ẩm không khí. Hiện nay, có rất nhiều loại máy giữ ẩm được bán rộng rãi trên thị trường, bệnh nhân có thể mua và sử dụng.
Với máy giữ ẩm, lượng không khí xung quanh nơi người bệnh sống sẽ không quá khô, không quá nóng. Điều này sẽ giúp bệnh nhân giảm được tình trạng đau rát cổ họng hiệu quả hơn. Song song với việc sử dụng máy giữ ẩm, người bệnh cần phải giữ cho môi trường sống được thông thoáng, tránh khói bụi và ô nhiễm để bệnh đau rát cổ họng nhanh chóng khỏi.
8/ Dùng củ tỏi
Vốn là một trong những gia vị quen thuộc trong nhà bếp của bạn, củ tỏi có khả năng hỗ trợ chữa trị bệnh đau rát cổ họng. Củ tỏi có tính kháng viêm, sát khuẩn mạnh. Một số thành phần trong củ tỏi có thể ức chế các loại vi khuẩn phát triển và tiêu diệt chúng dễ dàng. Bệnh nhân chỉ cần nhai một vài tép tỏi mỗi ngày đã có thể loại bỏ nhanh các loại vi khuẩn trú ngụ, gây ra cảm giác đau rát, khó chịu ở cổ họng.
Để tăng hiệu quả trị đau rát cổ họng bằng tỏi, người bệnh có thể sử dụng củ tỏi ngâm với mật ong và lấy nước uống. Phương pháp này có thể cải thiện bệnh đau rát cổ họng chỉ trong 2 – 3 ngày sử dụng.
9/ Ngậm cam thảo
Theo Đông y, cam thảo là một trong những vị thuốc tự nhiên có thể cải thiện được tình trạng đau rát cổ họng. Với một số thành phần có tác dụng thanh nhiệt, giải nhiệt, cam thảo có tác dụng hóa đàm, kháng khuẩn khá tốt. Người bệnh có thể sử dụng cam thảo để ngậm mỗi ngày. Đây là cách có thể giúp chữa trị bệnh đau rát cổ họng vô cùng hiệu quả.
Bên cạnh đó, uống nước cam thảo cũng là một trong những phương pháp giúp giảm được tình trạng đau rát cổ họng khi nuốt nước bọt. Uống nước cam thảo mỗi ngày, người bệnh còn có thể giảm được tình trạng khan tiếng rất tốt.
10/ Ngậm chanh tươi
11/ Xông hơi cổ họng với húng quế và bạc hà
Áp dụng phương pháp xông hơi cũng là cách giảm tình trạng đau rát cổ họng phổ biến hiện nay. Tình trạng đau rát cổ họng có thể khiến cho họng tích tụ nhiều chất nhầy. Đây là nguyên nhân khiến cho người bệnh khó thở và các loại vi khuẩn trong họng nhanh chóng phát triển, khiến cho tình trạng đau rát ngày càng trầm trọng hơn. Lá húng quế và bạc hà có chứa một lượng tinh dầu lớn, không chỉ giảm nhanh được tình trạng đau rát cổ họng mà còn giúp thông họng hiệu quả.
Đầu tiên, người bệnh có thể cho lá húng quế và bạc hà vào ấm nước nấu.
Sau khi nước sôi khoảng 10 phút, bạn tắt bếp và lấy nước này tiến hành xông họng.
Phương pháp này không chỉ giúp giảm đau rát cổ họng mà còn làm thông mũi, giảm đau nhức đầu óc hiệu quả.
Cách thực hiện như sau:
12/ Dùng thuốc tân dược
Ngoài các cách chữa bệnh đau rát cổ họng từ dân gian, người bệnh còn có thể sử dụng thuốc tân dược để hỗ trợ điều trị bệnh cho bản thân mình. Vốn dĩ thuốc tây có nhiều tác dụng phụ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bệnh nhân. Do đó, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
Hiện tại, các loại thuốc tây được áp dụng để chữa trị bệnh đau rát cổ họng gồm có thuốc kháng sinh, kháng viêm. Những loại thuốc này có tác dụng nhanh chóng ức chế các loại vi khuẩn gây bệnh. Ngoài ra, người bệnh còn có thể sử dụng các loại siro để giảm đau rát họng hiệu quả.
Một số loại thuốc kháng sinh được bác sĩ chỉ định như penicillin V, amoxicillin, Erythromycin,… Đây là loại thuốc giảm đau rát cổ họng. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh liều lượng thuốc uống phù hợp nhất.
➥ Bạn cần phải biết: Bị đau họng có nên uống efferagan không?
13/ Ngậm hỗn hợp mật ong và gừng
Theo Đông y, gừng có tính ấm, vị cay, giúp làm ấm họng và cải thiện tình trạng đau rát cổ họng hiệu quả. Người bệnh đau rát cổ họng có thể sử dụng mật ong kết hợp với gừng tươi để tạo thành mật ong và gừng. Bệnh nhân ngậm mật ong và gừng vào mỗi buổi sáng là cách giúp người bệnh kiểm soát tình trạng đau rát cổ họng hiệu quả.
Bạn đem gừng tươi gọt vỏ, rửa sạch và cắt thành từng lát mỏng.
Trộn gừng tươi với mật ong trong khoảng 20 phút.
Sử dụng từng lát gừng tươi để ngậm vào họng.
Mỗi lần uống, bạn chỉ nên sử dụng với một lượng vừa phải, không được ngậm gừng quá nhiều vì dễ gây ảnh hưởng đến vòm họng.
Cách thực hiện như sau:
Một số lưu ý cho người đau rát cổ họng
Sử dụng các vật dụng như áo khoác, khăn choàng cổ, găng tay,… để giữ ấm cơ thể trước thời tiết quá lạnh.
Bổ sung cho cơ thể các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin từ trái cây và rau xanh.
Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm lạnh, thức ăn cay, nóng và thực phẩm chứa chất kích thích.
Người bệnh nên có thời gian nghỉ ngơi để bệnh nhanh chóng khỏi.
Uống nhiều nước để làm dịu vòm họng, giữ ẩm màng nhầy. Đồng thời tăng cường sức đề kháng cho cơ thể và ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.
Sử dụng khẩu trang khi đi ra ngoài để bảo vệ vòm họng tránh các tác nhân bên ngoài môi trường xâm nhập vào vòm họng.
Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Tiến hành thăm khám họng định kỳ để kiểm soát tình trạng bệnh tốt nhất.
BTV: Thu Thảo
Với những bệnh nhân mắc bệnh đau rát cổ họng, ngoài việc áp dụng các biện pháp đã được hướng dẫn ở trên, người bệnh cần phải lưu ý một số vấn đề sau đây để bệnh nhanh chóng khỏi.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc biết được các mẹo chữa đau rát cổ họng được áp dụng phổ biến trong dân gian. Những cách chữa trị này chỉ áp dụng được cho người mắc bệnh đau rát cổ họng ở mức độ nhẹ. Riêng những trường hợp nặng, bệnh nhân nên tiến hành thăm khám sớm, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra, gây ảnh hưởng đến vòm họng.